«Καθημερινός» ρατσισμός

• Γράφτηκε από τον  Αγγελική Ηλία

© 

Σήμερα, Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου, στις 1.30΄περίπου το μεσημέρι γυρνούσα στο σπίτι  από το σχολείο μου το 19ο Γενικό Λύκειο Αθηνών που βρίσκεται στη γωνία Θήρας και Ιεροσολύμων στην πλ. Αμερικής. Κατέβαινα την Αγίου Μελετίου και μόλις πέρασα τη Φυλής, στη γωνία ήταν δύο γυναίκες με ένα καρότσι και τρία παιδάκια και μιλούσαν. Το ένα παιδάκι ήταν στο καρότσι, τα άλλα δύο σκαρφάλωναν πάνω στο καρότσι και έπαιζαν. Οι γυναίκες είχαν σταματήσει για να μιλήσουν μεταξύ τους. Ήταν Πακιστανές, Αιγύπτιες, Ινδές, ποιος ξέρει; Ήταν πάντως μελαχρινές… Λόγω του καροτσιού έκλειναν ένα μεγάλο μέρος του πεζοδρομίου- πάντως εγώ τα κατάφερα και πέρασα προς τα κάτω. Δεν υπήρχε τίποτα περίεργο, ενοχλητικό.  Άνθρωποι σταματημένοι για να μιλήσουν στο πεζοδρόμιο. 

Μόλις τις προσπέρασα, ακούω πίσω μου: «Άει στο διάολο!  Κλείνετε όλο το δρόμο.» Γύρισα να δω ποιος το είπε και βλέπω δύο κορίτσια, μαθήτριες, όχι του σχολείου μου, αλλά σ’ αυτή την ηλικία. Αυτά ειπώθηκαν από το ένα κορίτσι. Είχαν τόσο μίσος, τόση απαξίωση, που τα ένιωσα σαν να τα είχαν πει σε μένα. Ένιωσα σαν να είχα φάει ένα χαστούκι. Ένα χαστούκι επειδή είμαι καθηγήτρια και αυτά τα κορίτσια θα μπορούσαν να είναι μαθήτριές μου, παιδιά του σχολείου μου, αλλά πιο πολύ επειδή είμαι άνθρωπος και το κακό με χαλάει. Η βία που έβγαζε αυτό το κορίτσι! Πώς να βγάλεις αυτό φαρμάκι από μέσα του; Ποιος έβαλε αυτό τα φαρμάκι μέσα του και με ποιον τρόπο;

Στο σχολείο μου έχουμε μια Λέσχη Ανάγνωσης με τους μαθητές. Τώρα διαβάζουμε το βιβλίο «Εγώ και οι Άλλοι» του Αλμπέρ Ζακάρ ενός σπουδαίου γάλλου γενετιστή.  Διαλέξαμε αυτό το βιβλίο, ακριβώς για να απαντήσουμε στο ρατσισμό. Το θέμα του βιβλίου είναι η διαφορετικότητα των ανθρώπων. Η διαφορετικότητα που είναι ένας βιολογικός μηχανισμός για την επιβίωση του είδους. Είμαστε όλοι διαφορετικοί, λέει ο Ζακάρ, αλλά διαφορετικός δεν σημαίνει ανώτερος, κατώτερος, πιο έξυπνος, πιο όμορφος, σημαίνει απλώς διαφορετικός. Η ταξινόμηση σε φυλές,  δεν είναι πιο σπουδαία, σύμφωνα με τα γονίδια, από την ταξινόμηση, για παράδειγμα, των ανθρώπων ανάλογα με το αν αντέχουν το γάλα σε μεγάλη ηλικία. Κι όμως αυτή η ταξινόμηση χαράζεται στο μυαλό των ανθρώπων, των νέων παιδιών.  Αυτή η ταξινόμηση χωρίζει τους ανθρώπους με τόσο στεγανό τρόπο, ώστε αποκτά τελικά σημασία γιατί καταλήγει δευτερογενώς να χωρίζει απόλυτα:  πολιτισμούς, παραδόσεις, τρόπους ζωής. 

Στη γειτονιά μου βλέπω ένα παντζούρι υπογείου, ντυμένο με ελληνική σημαία. Προσπαθώ να καταλάβω τι θέλει να πει αυτό το παντζούρι. Στην τάξη μου βλέπω τον Τζιμ από το Μπαγκλαντές , το μαθητή μου που του αρέσει η φυσική και η κοσμολογία και τον πειράζουν άλλοι, αλβανοί μαθητές. Ακούω τη Νίκη από τη Νιγηρία που γράφει στο σύντομο βιογραφικό της: «είμαι από τη Νιγηρία, αλλά γεννήθηκα στην Ελλάδα, κι ας μη με αναγνωρίζουν για Ελληνίδα». Όταν το έγραψε κλαίγαμε κι οι δυο. 

Στη Λέσχη Ανάγνωσης φτιάχνουμε τώρα τα γενεαλογικά μας δέντρα. Θέλω ο πάππους μου να γνωρίσει τον αλβανό παππού της Μέγκυ, τον πολωνό παππού της Πατρίτσια και τη νιγηριανή γιαγιά της Νίκης. Ίσως τότε δεν νιώθουμε τόσο ξένοι…