Αναγκαία βήματα για την αντιμετώπιση της ανόδου του φασισμού στα σχολεία

του Στάθη Κατσούλα.

Λίγους μήνες μετά τις εκλογές αποδεικνύεται αυτό που στην αρχή κανένας δεν είχε φανταστεί: Η Χρυσή Αυγή ήρθε για να μείνει. Δεν ξεφούσκωσε στις εκλογές του Ιουνίου, ούτε θα ξεφουσκώσει στο μέλλον, ιδιαίτερα όταν μπροστά μας βρίσκεται ένας θερμός χειμώνας. Η Χρυσή Αυγή, περισσότερο από ποτέ, είναι χρήσιμη στην αστική τάξη. Είτε για να σπρώχνει προς τον εκφασισμό την Ελληνική κοινωνία, είτε για να είναι το μακρύ χέρι του συστήματος, το παρακράτος δηλαδή, στην περίπτωση κοινωνικών εκρήξεων.

Ήταν λάθος η εκτίμηση πως η Χρυσή Αυγή θα ενσωματωθεί, ήταν λάθος η εκτίμηση πως η Χρυσή Αυγή θα αποκαλυφθεί, πως δεν θα αντέξει.

Πως με το που μπει στην Βουλή θα γίνει ορατή η πολιτική της φτώχεια και άρα δεν έχει και πολλά ψωμιά μπροστά της. Ήταν λάθος και η εκτίμηση πως η ψήφος στην Χρυσή Αυγή είναι σκέτα αντι-μεταναστευτική ψήφος. Η Χρυσή Αυγή, όπως και κάθε ναζιστικό κόμμα, ξέρει καλά από λαϊκισμό: Θα βρει εκείνα τα ζητήματα - ευαίσθητες χορδές του λαού (έκανε πολλούς μήνες να ανακαλύψει πως "το μνημόνιο είναι εθνοκτόνο") ώστε να προσπαθήσει να δείξει πως διαφέρει από άλλα κόμματα, αλλά και να αποκτήσει ρίζες στον κόσμο.

Το αυγό του φιδιού στα Ελληνικά σχολεία

Η μαζική ψήφος προς την Χρυσή Αυγή και στις δύο προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις δεν εκφράστηκε τόσο σε περιοχές όπου παραδοσιακά η ακροδεξιά είχε δύναμη. Ούτε σε περιοχές όπου το μεταναστευτικό είναι φλέγον ζήτημα. (Υπήρξαν βέβαια και σε αυτές περιπτώσεις υψηλά ποσοστά. Δεν δικαιολογείται όμως κυρίως για τους δύο παραπάνω λόγους). Η μαζική ψήφος στην Χρυσή Αυγή υπήρξε κυρίως σε περιοχές με έντονο την παρουσία της νεολαίας. Χιλιάδες νέοι που ψήφισαν για πρώτη φορά κυρίως σε εργατικές συνοικίες της Αθήνας αλλά και άλλων μεγάλων πόλεων επέλεξαν την Χρυσή Αυγή. Παρέες ολόκληρες δήλωναν πως θα την ψηφίσουν επειδή είναι εναντίον όλων, επειδή είναι κατά του συστήματος, κλπ. Φίλοι που μέχρι πέρυσι ήταν συμμαθητές. Δεν είναι μυστικό, το ότι σε σχολεία της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, κυρίως σε ΕΠΑΛ – ΕΠΑΣ καθώς και σε ΙΕΚ, αλλά και στα υπόλοιπα Λύκεια ακόμα και σε Γυμνάσια, η Χρυσή Αυγή σε σχέση με τους υπόλοιπους πολιτικούς χώρους (ακόμα και σε σχέση με την ΚΝΕ) διαθέτει το πιο οργανωμένο και πολυπληθές δίκτυο νεολαίας. Σε πάρα πολλά σχολεία λειτουργούν πυρήνες της Χρυσής Αυγής. Μέχρι πέρυσι λίγοι και με κρυφή λειτουργία, τώρα, ειδικά την περσινή σχολική χρονιά περισσότεροι και με φανερή πολιτική λειτουργία και δράση. Η παρουσία της Χρυσής Αυγής στα ΜΜΕ, στην Βουλή καθώς και το ότι η ατζέντα της ήταν καθημερινά στα (τηλε)παράθυρα της Ελληνικής οικογένειας είχε ως αποτέλεσμα με φανερό τρόπο χιλιάδες μαθητές να υπερασπίζονται την Χρυσή Αυγή δημόσια. Είναι πλέον ολοφάνερο πως τα σχολεία αποτελούν φυτώρια της Χρυσής Αυγής.

Λίγες μέρες πριν στο Ρέθυμνο, συνελήφθησαν 5 άτομα (ένας 15χρονος, ένας 17χρονος, δύο 18χρονοι και ένας 19χρονος) για απόπειρα ανθρωποκτονίας εις βάρος μεταναστών ^[1]. Κρίνοντας από τις ηλικίες πρόκειται για μαθητές, αν όχι όλοι οι περισσότεροι. Δεν είναι λίγα τα περιστατικά εντός και εκτός σχολείων, όπου ακόμα και μαθητές δημοτικού χαιρετούν ναζιστικά (για «πλάκα» όπως ίσως λένε) και χρησιμοποιούν εκφράσεις όπως «θα σου φέρω την Χρυσή Αυγή».

Το πρόβλημα διογκώνεται ολοένα και περισσότερο καθημερινά και είναι προφανές ότι ο εφησυχασμός δεν είναι σωστός. Όποιος περιμένει από την κυβέρνηση ή από το Υπουργείο Παιδείας να δώσει λύση στο θέμα κάνει λάθος. Το σύστημα δεν θα σκότωνε το παιδί του, ειδικά ενόψει των δύσκολων ημερών που έρχονται.

1. Άμεση συγκρότηση αντιφασιστικού μετώπου στα σχολεία

Οι εκπαιδευτικοί και κυρίως τα συνδικαλιστικά όργανα (βασικά η ΟΛΜΕ) έχασαν μια μάχη που δεν έδωσαν καν. Ήταν πολύ λίγοι αυτοί που πήραν σοβαρά το ότι κάποιοι μαθητές τους θεωρούν τον Παπαδόπουλο και τον Χίτλερ γενναίους πολιτικούς άνδρες. Ήταν ακόμα λιγότεροι αυτοί που ασχολήθηκαν αυτοί που θεώρησαν πως πρέπει να δώσουν μάχη απέναντι στο αυγό του φιδιού. Πίστεψαν πως πρόκειται για μια ακόμα παιδική αποκοτιά. Και πως «έλα μωρέ παιδιά είναι, και τι έγινε;» και «στην τελική, σιγά, τι έχει κάνει κανά έγκλημα αυτή η Χρυσή Αυγή;»

Με πρωταγωνιστές τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς ας κάνουμε τουλάχιστον το ελάχιστο: Να δημιουργηθεί άμεσα ένα ενιαίο αντιφασιστικό μέτωπο στα σχολεία. Ανοιχτό και όχι κλειστό. Πλατύ και όχι στενό. Όχι μόνο της αριστεράς, αλλά όλων των προοδευτικών, δημοκρατικών εκπαιδευτικών που ανατριχιάζουν αντικρίζοντας 12χρονους μαθητές να αναφωνούν «αίμα – τιμή – Χρυσή Αυγή». Αντιφασιστικό μέτωπο όχι για παραγωγή χαρτούρας και ανακοινώσεων αλλά για δράση και για συμβολή σε μια άλλη κουλτούρα. Δεν χρειαζόμαστε μία ακόμα αντιφασιστική κίνηση. Ούτε χρειαζόμαστε ένα ακόμα συνδικαλιστικό – πολιτικό σχήμα στους χώρους της εκπαίδευσης με αντιφασιστικό στίγμα και χροιά. Χρειαζόμαστε τοπικές και κεντρικές κινήσεις, χρειάζεται να ορίσουμε διαδικασίες μετώπου με στόχο το πέταγμα της Χρυσής Αυγής και των νεοναζιστικών ιδεών έξω από τα σχολεία. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει ούτε λαμβάνοντας απλά και μόνο «διοικητικά» μέτρα, ούτε μπορεί να λυθεί το ζήτημα με μια απλή απόφαση ΕΛΜΕ ή ομοσπονδίας. Χρειάζεται πολύπλευρη μορφωτική και ιδεολογική δουλειά σε κάθε σχολείο, ειδικά σε αυτά που υπάρχουν συγκροτημένοι πυρήνες της Χρυσής Αυγής.

2. Να μιλήσουμε ξανά για την Ελληνική και παγκόσμια ιστορία

Να «παρεκκλίνουμε» από την ύλη, από τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών και από τα σχολικά εγχειρίδια. Να διδάξουμε «απαγορευμένες» ενότητες από την σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας και του κόσμου. Να μιλήσουμε για τον ρόλο των ναζί (Ελλήνων και ξένων). Να σπάσουμε ταμπού του στυλ «όλοι οι Έλληνες αντιστάθηκαν στους Γερμανούς», «όλοι οι Έλληνες ήταν κατά της Χούντας». Να μιλήσουμε για τους Γερμανοτσολιάδες συνεργάτες των Γερμανών, για τον ρόλο του Μεταξά, αλλά και για το ακροδεξιό παρακράτος της μετεμφυλιακής περιόδου. Να μιλήσουμε για την κρίση και για τα αίτια που τη δημιουργούν και να ξαναβάλουμε την πολιτική και την ιστορία στα σχολεία και στους μαθητικούς χώρους. Η περίοδος της ναζιστικής κατοχής αλλά και της Χούντας των Συνταγματαρχών προσφέρουν πλούσια εμπειρία για τον ρόλο του ντόπιου και ξένου φασισμού. Να μην επιτρέψουμε την παραχάραξη της ιστορίας.

Να διδάξουμε πτυχές της Ελληνικής και παγκόσμιας ιστορίας άγνωστες πιθανά στο πλατύ κοινό, άγνωστες σίγουρα στο σημερινό μαθητικό δυναμικό. Για παράδειγμα το πογκρόμ κατά των Ελλήνων στον Καναδά, την μετανάστευση εκατομμυρίων Ελλήνων στην Αμερική, στον Καναδά, στην Αυστραλία και στην Γερμανία. Να μιλήσουμε για την δημοκρατία της Βαϊμάρης και τον τρόπο ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία. Να βρούμε τις ομοιότητες και τις επαναλήψεις της ιστορίας. Να μιλήσουμε για τα Καλάβρυτα, για το Δίστομο, για το Κομμένο, για τη Βιάννο, για τον Χορτιάτη.

Δεν χρειάζεται να είμαστε οι καθηγητές της ιστορίας για να το κάνουμε αυτό (δεν κάνουν τα ράσα τον παππά). Το μόνο που απαιτείται είναι παιδεία και ευαισθησία για το συγκεκριμένο θέμα. Να καλύψουν οι σύλλογοι εκπαιδευτικών, οι ΕΛΜΕ και οι σύλλογοι διδασκόντων προσπάθειες συναδέλφων εντός και εκτός τάξης που θα θέτουν το θέμα του νεοναζιστικού φαινομένου.

Να προβάλουμε πολυμεσικό υλικό και βίντεο, να οργανώσουμε μαθητικές παρεμβάσεις και να διαμορφώσουμε διδακτικές προτάσεις όπου να χρησιμοποιηθούν συνολικότερα στις τάξεις από τους εκπαιδευτικούς. Να συζητήσουμε με τους μαθητές μας είτε στην τάξη, είτε στα διαλλείματα και να οργανώσουμε ποικιλία δραστηριοτήτων (εκδρομές, εκπαιδευτικές επισκέψεις σε τόπους θυσίας του Ελληνικού λαού, βιντεοπροβολές, συζητήσεις, κλπ).

3. Να μιλήσουμε ξανά για ιδεολογία και για πολιτισμό. Το σχολείο της αμορφωσιάς και η υποκουλτούρα στρώνουν το έδαφος στην Χρυσή Αυγή.

Να μιλήσουμε ξανά για την ιδεολογία. Για την παραγωγή ενός άλλου πολιτισμού, μιας άλλης κουλτούρας.

Να αποδομήσουμε τις έννοιες της πειθαρχίας και της στρατιωτικής δομής. Λαοί που πειθάρχησαν έμειναν στην αφάνεια και στην σκλαβιά. Λαοί που ήταν απείθαρχοι μπόρεσαν και αντιμετώπισαν τον ναζισμό στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Να προκαλεί ανησυχία ειδικά σε εμάς τους εκπαιδευτικούς αλλά και στους γονείς η τάση των μαθητών προς την πειθάρχηση και την τήρηση της ιεραρχίας. Να μας ανησυχεί η αγάπη κάποιων μαθητών προς τα όπλα. Να λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας τα φιλοπόλεμα αισθήματα και την πολεμοκαπηλεία. Να δώσουμε σημασία σε μικρά – μικρά πραγματάκια τα οποία διαμορφώνουν συνειδήσεις και αντιλήψεις (πχ η μόδα του μιλιτέρ στις μαθήτριες ή οι αποκριάτικες ενδυμασίες σε στυλ στρατιωτικής παραλλαγής).

Να ασχοληθούμε επιτέλους σοβαρά σαν εκπαιδευτικό κίνημα με την παιδική παραβατικότητα και με τη δημιουργία παιδικών και μαθητικών συμμοριών σε σχολεία και σε γειτονιές της Αθήνας και άλλων πόλεων. Πάνε χέρι – χέρι με την ενδυνάμωση της χρυσαυγίτικης αντίληψης και ιδεολογίας.

Να απονομιμοποιήσουμε τις φασιστικές συμμορίες όχι τυπικά αλλά ουσιαστικά. Να μιλήσουμε στους μαθητές μας για έναν άλλον πολιτισμό και για μια άλλη διασκέδαση.

Να δουλέψουμε κόντρα στον ατομισμό, ενάντια στην αντίληψη «ο θάνατός σου η ζωή μου», «ο σώζων εαυτώ σωθήτω». Να προκρίνουμε τις ομαδοσυνεργατικές μεθόδους διδασκαλίας. Να μην επιτρέπουμε τον διαχωρισμό των μαθητών ανάλογα με την θρησκεία ή την καταγωγή τους.

Να διευκολύνουμε την συνεργασία μεταξύ μαθητών Ελλήνων και μεταναστών. Ειδικά σε περιοχές με μαθητές μετανάστες μέσα από διάφορες δράσεις θα πρέπει να ζητάμε την φιλία και την συνεργασία μεταξύ όλων των μαθητών. Μαθήματα όπως εκείνα στην ευέλικτη ζώνη να έχουν σαν βασικό περιεχόμενο το τι προκαλούν οι φυλετικές διακρίσεις. Να σχετίζονται με την ισότητα ανεξαρτήτως χρώματος και θρησκείας, καθώς και με την ισότητα των δύο φύλων κόντρα στην ακροδεξιά αντίληψη πως ο προορισμός της γυναίκας είναι η μητρότητα και η οικογένεια.

Να ζητήσουμε ψυχολογική υποστήριξη για παιδιά που το έχουν ανάγκη και βοήθεια από συλλόγους διδασκόντων και από τα σωματεία. Να μην αφεθεί ούτε ένας μαθητής στα δίχτυα των μαθητικών συμμοριών. Να μην πούμε «δεν μας νοιάζει», «δεν μας αφορά», «είναι εκτός ωραρίου», «ας ασχοληθεί άλλος», «που να μπλέκω τώρα», κλπ. Να παραδεχτούμε πως η απομόνωση ορισμένων μαθητών δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε να βρουν κάποτε μια «στοργική αγκαλιά» στις νεοναζιστικές συμμορίες. Δεν είναι τυχαίο ότι όντως πολλά στελέχη της Χρυσής Αυγής στην εφηβική τους ηλικία υπήρξαν θύματα κακοποίησης.

Πρόσφατα, με αφορμή την διοργάνωση καλοκαιρινών κατασκηνώσεων για τα παιδιά των νεοναζί ^[2], ο ειδικός στην παιδική πρόνοια Γκίντερ Χόφμαν, δήλωνε πως «όταν η άσκηση ιδεολογικής επιρροής προσλαμβάνει τέτοιες διαστάσεις που μπορεί να απειλήσει την ανάπτυξη και την ψυχολογία των παιδιών, η πολιτεία οφείλει να παρέμβει. Ειδάλλως, θα αντιμετωπίσουμε μαζικό πρόβλημα στο μέλλον». Βέβαια, ο Γκίντερ Χόφμαν αναφερόταν σε ένα κράτος που ίσως θέλει να αντιμετωπίσει το νεοναζιστικό φαινόμενο, σε αντίθεση με την Ελλάδα όπου η Χρυσή Αυγή φαντάζει σαν η χρυσή εφεδρεία της κυβέρνησης στις δύσκολες μέρες που έρχονται.

Να συμβάλλουμε σε έναν άλλο πολιτισμό, σε μια άλλη κουλτούρα. Για παράδειγμα, είναι θετικό γεγονός ότι σε πολλά σχολεία πια, σε σχολικές γιορτές η παράσταση «το μεγάλο μας τσίρκο» είναι πολύ δημοφιλής. Ας σκεφτούμε μόνο το πόσες δυνατότητες υπάρχουν αν το εκπαιδευτικό κίνημα «εκμεταλλευόταν» την παρουσία στα σχολεία ειδικοτήτων σχετικές με τις τέχνες (εικαστικά, θεατρική αγωγή, μουσική). Ας σκεφτούμε το τι κέρδος θα είχαμε αν οι σχολικές εκδρομές ήταν λίγο πιο ουσιαστικές και χρήσιμες, ώστε να προβάλλουν τον πολιτισμό και να μην αποτελούν απλά ένα διάλειμμα από την καθημερινότητα του σχολείου. Lifestyle πολιτισμός και νεοναζισμός ενώνονται με συγκολλητικές ουσίες τη δημοσιογραφία τύπου Θέμου Αναστασιάδη και Καθημερινής. Λίγες μέρες πριν η Καθημερινή σε κεντρικό της άρθρο^[3], εξίσωνε τα πογκρόμ της Χρυσής Αυγής με τους αγώνες των κατοίκων της Κερατέας και της Χαλκιδικής. Μια προσπάθεια που ξεκινάει από παλιά με την εξίσωση των “δύο άκρων”, της Χιτλερικής Γερμανίας και της Σοβιετικής Ένωσης.

Η διαμόρφωση μιας μαζικής υποκουλτούρας σε σχέση με τον πρωταθλητισμό και οι πρόσφατες επιτυχίες στο ποδόσφαιρο και στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2004 συνέβαλαν ώστε η νεολαία και οι μαθητές να δηλητηριάζονται με ιδέες του στυλ «το ανώτερο ελληνικό DNA»^[4] (βέβαια στην συγκεκριμένη και περίπτωση, αλλά και σε άλλες αυτό που αποδείχτηκε πως ήταν ανώτερο ήταν τα ελληνικά χάπια που καταβρόχθιζαν οι ολυμπιονίκες).

Να μην αφήσουμε την Χρυσή Αυγή να δηλητηριάσει την Ελληνική νεολαία. Να μην υπάρξει καμιά πρόσβαση της Χρυσής Αυγής σε ΑΕΙ – ΤΕΙ. Να μην χαρίσουμε την νεολαία στην Χρυσή Αυγή ιδιαίτερα ενόψει των κρίσιμων κοινωνικών εκρήξεων και εντάσεων.

Σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι αναγκαίο ένα μορφωτικό κίνημα παιδείας, ώστε να τεθούν μεταξύ άλλων και τα παραπάνω ζητήματα. Το συνδικαλιστικό κίνημα στους χώρους της εκπαίδευσης δεν πρέπει να αναλώνεται απλά και μόνο σε συντεχνιακές διεκδικήσεις, αλλά είναι καιρός να μιλήσει για ένα άλλο σχολείο που θα απαντάει στα ζητήματα των καιρών.

4. Να αναλάβουν τις ευθύνες τους οι σύλλογοι εκπαιδευτικών και οι ΕΛΜΕ και κυρίως οι ομοσπονδίες (ΔΟΕ – ΟΛΜΕ)

Να καλύψουν συνδικαλιστικά (και πιθανά και νομικά σε ενδεχόμενες διώξεις) συναδέλφους οι οποίοι θα θέτουν το θέμα του νεοναζισμού. Να μην ανεχτούν και να καταγγείλουν φαινόμενα όπως οι πρόσφατες δημόσιες ευχαριστίες από διευθυντή σχολείου στην Πάτρα προς την Χρυσή Αυγή^[5]. Να μην δοθεί καμιά εξουσιοδότηση στη Χρυσή Αυγή ποτέ και πουθενά, να λύσει προβλήματα τα οποία θα προκύπτουν από την απουσία του κράτους (πχ υποχρηματοδότηση των σχολικών επιτροπών).

Να ζητήσουν την διαγραφή από τους συλλόγους και από τις ΕΛΜΕ, των εκπαιδευτικών οι οποίοι αποδεδειγμένα φλερτάρουν με την Χρυσή Αυγή και δηλητηριάζουν τους μαθητές τους με τις νεοναζιστικές ιδέες. Οι ίδιοι οι συνάδελφοι να ζητάνε την απομόνωση εκπαιδευτικών που εμφορούνται από νεοναζιστικές ιδέες και να καταγγέλλουν στους συλλόγους τέτοιες συμπεριφορές. Δεν είναι δυνατόν ένας τέτοιος εκπαιδευτικός να αναλαμβάνει να διδάξει μαθήματα όπως η ιστορία. Οι σύλλογοι εκπαιδευτικών και οι ΕΛΜΕ, κυρίως όμως οι ομοσπονδίες πρέπει να πρωτοστατήσουν στη δημιουργία γεγονότων (καλλιτεχνικών, κοινωνικών, πολιτιστικών) με στόχο την μη εμπλοκή της μαθητικής νεολαίας με τις νεοναζιστικές ιδέες. Τι περιμένει άραγε η ΟΛΜΕ από το να κηρύξει και να διοργανώσει πανελλαδική καμπάνια ενημέρωσης και δράσης των μαθητών στις 9 Μαϊου (ημέρα αντιφασιστικής νίκης των λαών) ενάντια στις ναζιστικές ιδέες; Μήπως περιμένει το κράτος να αναλάβει έναν τέτοιο ρόλο; Που ήταν το συνδικαλιστικό κίνημα όταν βουλευτής της Χρυσής Αυγής δήλωνε^[6] πως θα πετάνε έξω από βρεφονηπιακούς σταθμούς τα παιδιά των μεταναστών;

Πηγές

[1]: http://news.in.gr/greece/article/?aid=1231211256

[2]: http://www.tanea.gr/kosmos/article/?aid=4645354

[3]: http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_11/09/2012_460644

[4]: http://www.koutipandoras.gr/?p=23509

[5]: http://www.thebest.gr/news/index/viewStory/146844

[6]: http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26510&subid=2&pubid=112879597

Παρακάτω ακολουθεί ενδεικτικά μια παρουσίαση διδακτικού / εκπαιδευτικού υλικού για χρησιμοποίηση του στην τάξη.

1. Schwarzfahrer (λαθρεπιβάτης). Γερμανική ταινία μικρού μήκους με θέμα τον ρατσισμό.

http://goo.gl/uda2p

2. Η ελληνική νύχτα των κρυστάλλων. Ντοκιμαντέρ με θέμα το πογκρόμ κατά των Ελλήνων μεταναστών στο Τορόντο του Καναδά το 1918. Χαρακτηριστικά, στο 44.46: «Σε περιόδους κρίσης είναι εύκολο για μια κοινωνία να ψάχνει για αποδιοπομπαίους τράγους, συνήθως μέσα σε μειονοτικές ομάδες ώστε να τους φορτώσει τα προβλήματά της. Στα 1918 οι Έλληνες ήταν το δαδί που έγινε προσάναμμα για να εκτονωθούν τέτοιου είδους συσσωρευμένα συναισθήματα»

http://goo.gl/ZS2fd

3. Ο αληθινός φασισμός. Το ντοκιμαντέρ του Μιχαήλ Ρομ (1965) αποτελεί μία προσέγγιση του ναζιστικού καθεστώτος ως κοινωνικού φαινομένου και μία αυστηρή καταδίκη της αποδοχής της φασιστικής νοοτροπίας από τις μάζες. Η ματιά του σοβιετικού σκηνοθέτη χρησιμοποιεί το υλικό από τα πολεμικά αρχεία της ΕΣΣΔ, της Γερμανίας και της Πολωνίας, αλλά και από τα απόρρητα αρχεία του χιτλερικού υπουργείου προπαγάνδας για να προσεγγίσει και να ερμηνεύσει το ζήτημα του εκφασισμού των μικροαστών και της παρείσφρησης της φασιστικής νοοτροπίας στην καθημερινότητα τους, όχι με κριτήρια απαραιτήτως κοινωνιολογικά αλλά με την επικουρική βοήθεια της ψυχολογίας. Ο Ρομ φωτίζει την ψυχολογία των μαζών η οποία ανακλά τις σκηνοθετημένες στρατιωτικές παρελάσεις, τις προβαρισμένες δημόσιες ομιλίες του Φύρερ, την βαγκνερική ατμόσφαιρα μεγαλείου και δύναμης, τη μεγαλοπρέπεια του να είσαι Κυρίαρχος.

http://goo.gl/EzvzX

4. Η αγέλη των λευκών λύκων. Για μαθητές της μετα-δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η άνοδος των Νεοναζί στην Ρωσία είναι κάτι παραπάνω από γεγονός! Στην Ρωσία υπάρχουν σήμερα οι περισσότεροι νεοναζί του κόσμου. Εξτρεμιστικές ιδέες περί φυλετικής καθαρότητας και εξολόθρευσης των μεταναστών, των ομοφυλοφίλων, των τοξικομανών και όλων «των άχρηστων ζιζανίων που μολύνουν τη Ρωσική Λευκή Φυλή», βρίσκουν εύφορο έδαφος σε ένα πληθυσμό του οποίου η εθνική περηφάνια πληγώθηκε στα χρόνια που ακολούθησαν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. «Η Αγέλη των Λευκών Λύκων» είναι ένα ανατριχιαστικό ντοκιμαντέρ που καταγράφει την θανάσιμη δράση Ρώσων Σκίνχεντ, τις ιστορίες των αθώων θυμάτων τους και την τρομακτική απειλή που ξεπροβάλλει στο Βορρά της Ευρώπης.
http://goo.gl/h5Cf8

Διαθέσιμο σε επτά συνέχεις στο youtube (http://goo.gl/Hxu1C)

5. Βρωμοέλληνες. Με αφορμή την απαγόρευση της κυκλοφορίας των Αλβανών μετά την δύση του ηλίου απ'τον κοινοτάρχη του χωριού Παλαιό Κεραμμύδι, τον Μάρτιο του 1998, ο Σ.Κούλογλου επισκέπτεται τους κατοίκους του χωριού και συμφωνούν σε μια συζήτηση πάνω στο θέμα της μετανάστευσης και του ρατσισμού, μετά την προβολή ενός ντοκυμαντέρ για τους Έλληνες μετανάστες στην Αμερική και την αντιμετώπισή τους. "Βρωμοέλληνες" ήταν το παρατσούκλι που είχαν δώσει οι Αμερικανοί που τους υποδέχθηκαν, μέσα απ'το οποίο επιχειρείται μια σύγκριση των Ελλήνων της Αμερικής, με τους Αλβανούς της Ελλάδας, οι οποίοι με την σειρά τους έχουν επιφορτιστεί με παρόμοιους υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς από τον ντόπιο πληθυσμό.

http://goo.gl/Hqr63

6. Μια τάξη φυλετικά διαχωρισμένη. Μία ημέρα μετά τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ το 1968, η Jane Elliott πήγε να διδάξει στο δημοτικό της πόλης της στην Άιοβα, όπου κατοικούσαν μόνο λευκοί. Χώρισε τους μαθητές της σε δύο ομάδες, εκείνους με γαλάζια μάτια κι εκείνους με καφέ μάτια, και αποφάσισε να τους δώσει ένα γερό μάθημα κατά των φυλετικών διακρίσεων. Το ντοκιμαντέρ αυτό παρουσιάζει την ιστορία εκείνου του μαθήματος, τη μακροχρόνια επιρροή του στα παιδιά και τη δύναμή του που κράτησε τριάντα ολόκληρα χρόνια.

http://goo.gl/rnpeK

7. Το αυγό του φιδιού. Ντοκιμαντέρ της εκπαιδευτικού Νίνας Γεωργιάδου για την άνοδο του φασισμού στην Ελλάδα

http://goo.gl/QV7qU

8. Η απειλή των νεοναζί. Στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας η Μαρίν Λε Πεν του Εθνικού Μετώπου εξασφαλίζει την τρίτη θέση στον πρώτο γύρο με 18,01%, το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγράψει στην ιστορία της η ακροδεξιά παράταξη. Στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές της Ελλάδας οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν τη Χρυσή Αυγή να περνάει για πρώτη φορά την πόρτα της Βουλής. Η λαϊκή δυσαρέσκεια που γεννά η οικονομική κρίση, μέσα σε ένα σκηνικό ευρύτερης κοινωνικής αναταραχής και ανασφάλειας οδηγεί στην σταθερή άνοδο της ακροδεξιάς σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα ταξιδεύει στη Γερμανία, τη χώρα που έχει στιγματιστεί από τον εθνικοσοσιαλισμό αλλά και από φαινόμενα ακροδεξιάς βίας επί δεκαετίες και αποκαλύπτει την «απειλή των νεοναζί».

http://goo.gl/6K1g4

9. «Ειρήνη» – Η ιστορία ενός παιδιού πρόσφυγα (για παιδιά 5-8 ετών). Η Ειρήνη είναι ένα μικρό κορίτσι που αναγκάζεται να εγκαταλείψει το σπίτι της. Στην αρχή βιώνει την ανασφάλεια και την απόρριψη μέχρι να βρει προστασία, αγάπη και ζεστασιά στο πιο απίθανο μέρος. Η «Ειρήνη» είναι ένα εκπαιδευτικό εργαλείο για παιδιά 5-8 ετών και έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να αναπτύξουν μέσα στην τάξη θέματα όπως η διαφορετικότητα, η ανεκτικότητα και οι πολιτισμικές διαφορές. Η ταινία κινουμένων σχεδίων «Ειρήνη» διαρκεί 7 λεπτά και συνοδεύεται από εγχειρίδιο με σημειώσεις για τους εκπαιδευτικούς.

http://goo.gl/iNsxC

10. «Δεν είναι μόνο αριθμοί» - Εκπαιδευτικό υλικό του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και της Ύπατης Αρμοστείας (12 -18 ετών). Το εκπαιδευτικό υλικό «Δεν είναι μόνο αριθμοί» δημιουργήθηκε από την Υ.Α. και τον Δ.Ο.Μ. με στόχο να ενημερώσει εκπαιδευτικούς και μαθητές γύρω από βασικά ζητήματα που αφορούν τη μετανάστευση και το άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Καθώς οι ευρωπαϊκές κοινωνίες γίνονται περισσότερο πολυπολιτισμικές, πρέπει να επισημάνουμε τις πολλές αιτίες για τις οποίες οι άνθρωποι επιλέγουν ή αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Το υλικό αυτό μέσα από προσωπικές μαρτυρίες μεταναστών και προσφύγων και ένα εύχρηστο εγχειρίδιο δασκάλου προτείνει δημιουργικές δραστηριότητες, καλώντας τους νέους να κατανοήσουν ότι πίσω από κάθε ανώνυμη στατιστική υπάρχει ένας άνθρωπος και μια προσωπική ιστορία.

http://goo.gl/KhgSW

11. Ρατσισμός, ξενοφοβία - Στη ζυμαροχώρα. Με ευχάριστο και συμβολικό τρόπο τα παιδιά ευαισθητοποιούνται στις έννοιες του ρατσισμού και της ξενοφοβίας και μαθαίνουν ότι το διαφορετικό δεν απειλεί, αλλά εμπλουτίζει τη ζωή μας .

http://goo.gl/4296Z

12.Εκπαιδευτικό υλικό για τον ρατσισμό και την διαφορετικότητα. Υλικό από τον Α’ Σύλλογο Αθηνών Εκπαιδευτικών Π.Ε. για αντιρατσιστικά μαθήματα.

http://goo.gl/CVFlH